بررسی زبان طنز در مثل‌های سیستانی

نویسنده

  • فاطمه الهامی استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار
چکیده مقاله:

این پژوهش، با هدف شناسایی شیوه‌های زبان طنز در ضرب‌المثل‌های سیستانی انجام شده است. گویش سیستانی، متعلق به مردم سرزمینی است که در شمال شرقی استان سیستان و بلوچستان، ناحیة سیستانزندگی می‌کنند. سیستان با قدمتی چند هزار ساله، سرزمینی است که از زبان، فرهنگ و آدابی کهن برخوردار است. وجود مثل‌های فراوان در این گویش، مؤیّد این موضوع است. گردآوری داده‌ها به روش کتابخانه‌ای و مصاحبه با چند گویشور به ‌شیوة توصیفی – تحلیلی انجام شده ‌است. از میان حدود هفتصد ضرب‌المثل جمع‌آوری‌شده، تنها مواردی انتخاب شده که یکی از عناصر زبان طنز در آن‌ها غالب بوده است. در این پژوهش، بر اساسنظریة ناهماهنگی و ناسازگاری کلام و موقعیت در مثل‌ها حدود هفده مؤلّفة طنزآمیز از اغراق، تناقض درونی، قیاس امور ناسازگار، اجتماع نقیضین، طنز موقعیت، تابوشکنی، نمادهای حیوانی و... شناسایی شده است. نتایج نشان داد که عنصر تابوشکنی بیشترین کاربرد را دارد و همچنین استفاده از نمادهای حیوانی به دلیل ویژگی جغرافیایی منطقه و زندگی روستایی، کاربرد بیشتری دارد. این اندازه کاربرد طنز و هزل در زبانزدهای مردم، بیانگر آشفتگی اجتماعی و فرهنگی در ادوار مختلف زندگی مردم سیستان است که با بیان شوخی و مطایبه، سعی در بیان زشتی‌ها و معضلات پیرامون خود داشته‌اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مؤلفه‌های زبان غنایی در تغزلات فرخی سیستانی

فرخی سیستانی یکی از نخستین شاعران زبان فارسی است که تغزل‌های او به‌طور گسترده سرشار از کلام عاطفی است. در این مقاله که به شیوۀ سندکاوی نوشته شده، مؤلفه‌های زبان غنایی در تغزل‌های این شاعر توصیف و تحلیل شده است. ساخت نحویساده، زمینۀ رواییبرخی تغزل‌ها، کاربرد مَثَلو نداشتن ارجاعِ برون‌متنی پیچیده، به زبانی ساده انجامیده که گوینده با آن، عواطف و احساسات خود را به‌روشنی به مخاطب منتقل کرده است. ازسوی ...

متن کامل

ویژگیهای زبان طنز و مطایبه درکاریکلماتورها

طنزنویسان معمولاً از زبان ادبی که با ظرافتها و نوآوریهای زبانی درآمیخته می شود، سود می­جویند. از این رو، طنز هر چه هنجارشکن تر و از عنصرآشنایی زدایی بهره‌ورتر باشد، قدرت جذب مخاطبانش افزایش می­یابد. در این میان، به نظر می­رسد ویژگیهایی، چون کوتاهی جملات وایجاز، سادگی بیان، چینش خاص واژگان، استفاده از زبان محاوره، بیان اغراق آمیز، بازیهای زبانی- بیانی و انواع شیوه­های هنجارگریزی زبان و شگردهایی، ...

متن کامل

زبان، صور و اسباب ایجاد طنز

    طنز و طنزپردازی یکی از شیوه­های خاصّ برای بیان مسائل انتقادی جامعه است. از این رو،طنزآور پاسدار ارزش­­های انسانی است و با حربة بیان از تزلزل و تباهی معنویات در روزگار خود دفاع می­کند. طنز بیش از هر چیز انسان را به ما می شناساند و هم آنان را که مورد طنز قرار گرفته-­ اند.     از نظر اهل ادب، طنز شیوة خاص بیان مفاهیم تند اجتماعی و انتقادی و سیاسی و طرز افشای حقایق تلخ و تنفّرآمیز ناشی از فساد و...

متن کامل

طنز؛ زبان تبلیغ و اعتراض در متون عرفانی و سوررئالیستی

طنز عکس‏العملی ناشی از ناخرسندی یا عدم تعادل و تناسب است که می‏تواند بستری هنری و به تبع آن تأثیرگذار برای اعتراض و اصلاح فراهم کند. ادبیّات طنز در پس ظاهر سرگرم‏کننده‏اش با زبانی کم‏خطر، از کاستی‏های عمیق اجتماعی انتقاد می‏کند. ورود ادبیّات طنز به حیطۀ انواع ادبی بهترین شاهد این مدعا است. زبان طنزآمیز برخی از متون عرفانی که منعکس‏کنندة اوضاع اجتماعی و فرهنگی حاکم بر روزگار آفرینش خود هستند، ابزا...

متن کامل

بررسی طنز منثور در برخی از مطبوعات رسمی طنز کشور براساس نظریه عمومی طنز کلامی

در این مقاله به توصیف و بررسی طنز منثور در مطبوعات رسمی طنز کشور پرداخته شده است. داده‌های این تحقیق شامل 260 متن منثور برگرفته از 7 مجله طنز می‌باشد که در 25 سال اخیر در ایران منتشر شده‌اند. این داده‌ها براساس رویکرد «نظریه عمومی طنز کلامی» که شامل شش متغیر پایه یا منابع دانش است، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که چارچوب معرفی شده این قابلیت را دارد که برای تحلیل متون ط...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 20

صفحات  27- 56

تاریخ انتشار 2020-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023